Outsourcing usług prawnych - zalety i wady
Outsourcing usług prawnych ma wiele zalet. Dlaczego przedsiębiorstwa i kancelarie prawne coraz częściej decydują się na takie rozwiązanie?
Zalety outsourcingu usług prawnych
Obniżenie kosztów działalności
Firmy korzystające z outsourcingu prawnego zwykle kierują się rachunkiem ekonomicznym. Usługi świadczone przez kancelarię prawną często okazują się tańszym rozwiązaniem niż zatrudnienie własnego prawnika lub stworzenie wewnętrznego działu prawnego. Co więcej, koszty obsługi prawnej można dopasować do potrzeb, ponieważ kancelarie proponują różne modele współpracy i różne kwoty abonamentów prawnych. Ponadto firma nie ponosi kosztów związanych z wyposażeniem stanowisk pracy, szkoleniami pracowników czy benefitami pozapłacowymi (telefon służbowy, samochód, opieka medyczna).
Dostęp do specjalistycznej wiedzy
Pojedynczy prawnik nie jest w stanie zapewnić firmie wsparcia prawnego we wszystkich kwestiach, z kolei stworzenie kilkuosobowego działu prawnego wiąże się z bardzo wysokimi kosztami stałymi. Tymczasem outsourcing usług prawnych daje możliwość skorzystania z wiedzy i doświadczenia specjalistów z różnych dziedzin prawa bez ponoszenia kosztów zatrudnienia. Zakres współpracy może zmieniać się w zależności od procesów biznesowych i sytuacji prawnej firmy. Duże podmioty zwykle potrzebują prawników specjalizujących się w prawie korporacyjnym, finansowym i międzynarodowym. Z kolei małe firmy mogą oczekiwać współpracy w zakresie umów z kontrahentami i obsługi zatrudnienia. W toku działalności firma może potrzebować również doraźnej pomocy w obszarze postępowań spornych, własności intelektualnej czy ochrony środowiska.
Możliwość skupienia się na działalności zasadniczej
Firmy korzystają z outsourcingu również po to, aby móc skupić się na rozwijaniu działalności operacyjnej (tj. funkcjach zasadniczych, które są związane bezpośrednio z wytwarzaniem dóbr lub usług). Dzięki zewnętrznej obsłudze prawnej firma nie musi zajmować się rekrutacją prawników ani poświęcać własnych zasobów na stworzenie zaplecza dla działu prawnego. Uproszczona struktura firmy przekłada się na wzrost wydajności w zakresie działalności podstawowej i większą elastyczność w zarządzaniu. W efekcie firma może osiągać większe zyski i poprawić swoją pozycję konkurencyjną.
Oszczędność czasu
Niektóre firmy nie mają potrzeby zatrudniania prawnika na stałe i korzystają z pomocy prawnej jedynie w doraźnych kwestiach. Jednak czasami sprawdzony prawnik jest nieobecny lub nie jest w stanie pomóc, ponieważ zajmuje się wąską dziedziną prawa. W tej sytuacji firma musi znaleźć innego prawnika, a następnie wdrożyć go w ogólną sytuację prawną firmy i wyjaśnić zaistniały problem. Tymczasem firma korzystająca ze stałej obsługi prawnej nie musi za każdym razem szukać specjalisty, który zajmie się bieżącym problemem przedsiębiorstwa. Partner outsourcingowy jest dobrze zorientowany w sprawach firmy i jest w stanie działać od razu, zapewniając krótki czas realizacji zadania.
Przeniesienie części odpowiedzialności na partnera
W przypadku usług prawnych firma powierza zewnętrznym specjalistom część funkcji kierowniczych, które mają kluczowe znaczenie dla sprawnego działania przedsiębiorstwa. Funkcje kierownicze są ważne dla prawidłowego wykonywania funkcji zasadniczych (czynności prowadzących bezpośrednio do wytwarzania dóbr lub usług) i pomocniczych (czynności niezbędnych do powstania dóbr lub usług). Dzięki współpracy z kancelarią prawną dyrekcja lub zarząd zyskuje zatem partnera w zarządzaniu firmą, z którym współdzieli ryzyko związane z działalnością operacyjną.
Większe bezpieczeństwo prawne
W przypadku prawnika in house istnieje ryzyko, że w razie absencji lub odejścia pracownika sprawy firmy zostaną zaniedbane. Outsourcing usług prawnych daje pod tym względem większe poczucie bezpieczeństwa, ponieważ kancelaria zapewnia stałą opiekę nad priorytetowymi kwestiami prawnymi. Pracownicy są przydzielani do konkretnych zadań, ale mogą zastępować się wzajemnie. Ponadto z uwagi na coraz większą konkurencję na rynku usług prawnych kancelarie muszą zatrudniać doświadczonych specjalistów z różnych dziedzin prawa i biznesu, a także stale podnosić kwalifikacje swoich pracowników.
Outsourcing usług prawnych ma swoje ma pewne minusy. Należy jednak podkreślić, że dotyczą one głównie sytuacji, w której firma korzystająca z zewnętrznych zasobów nawiąże współpracę niekompetentnym partnerem.
Wady outsourcingu usług prawnych
Ryzyko poniesienia dodatkowych kosztów i strat
Błędy partnera mogą narazić firmę na dodatkowe koszty i straty, które mogą wynikać m.in. z niekorzystnych zapisów umów, źle przygotowanych kontraktów czy niedostosowania działalności do obowiązujących przepisów prawnych. Ponadto niekompetencja kancelarii może skutkować nawiązaniem przez firmę współpracy z nierzetelnym kontrahentem lub pogorszeniem relacji firmy z dotychczasowymi partnerami. Zaniedbania kancelarii mogą również doprowadzić do wystąpienia szkód związanych z przegranymi procesami sądowymi. Taka sytuacja może nastąpić, gdy firma nawiąże współpracę z niekompetentną kancelarią prawną (często w ślad za niską ceną i brakiem doświadczenia idzie niska jakość usług prawnych).
Mniejsza kontrola nad sytuacją prawną firmy
Zakres usług świadczonych w ramach outsourcingu prawnego może być bardzo szeroki, przy czym najczęściej obejmuje umowy, compliance (dbanie o zgodność działalności z obowiązującymi przepisami i dobrymi praktykami), sprawy korporacyjne, obsługę zatrudnienia, zastępstwo procesowe i konsultacje prawne w sprawach bieżących. Prawnik z zewnątrz może zajmować się również windykacją należności i bezpośrednim udziałem w negocjacjach (np. z kontrahentami). Powierzając wszystkie kwestie prawne partnerowi, dyrekcja lub zarząd traci jednocześnie pełną kontrolę nad sytuacją prawną firmy. Z tego względu duże firmy często decydują się na hybrydowy model współpracy. W takim scenariuszu firma zatrudnia własnego prawnika, który sprawuje pieczę nad usługami świadczonymi przez zewnętrzną kancelarię.
Możliwość wycieku poufnych informacji
Ujawnienie poufnych informacji konkurencji to kolejne ryzyko nawiązania współpracy z nierzetelną kancelarią prawną. Prawnikiem może kierować chęć zysku, ponieważ zewnętrzny prawnik nie musi wykazywać tak wysokiej lojalności wobec firmy jak prawnik in-house (aczkolwiek lojalność to istotna kwestia wpływająca na reputację kancelarii). Do ujawnienia poufnych danych może dojść również na skutek benchmarkingu (porównywania wydajności firmy z innymi firmami tej samej branży, zwykle wiodącymi na rynku). Prawnik może zatem ujawnić informacje dotyczące strategii, procesów czy dobrych praktyk stosowanych przez firmę A po to, aby pomóc firmie B w osiąganiu lepszych wyników. Takie ryzyko zachodzi zwłaszcza wówczas, gdy kancelaria współpracuje z wieloma podmiotami z tej samej branży.
Możliwe problemy z komunikacją i dostępnością prawnika
Własny prawnik lub dział prawny dyżuruje w firmie przez cały czas (tj. w godzinach pracy), dzięki czemu dyrekcja, zarząd czy poszczególne jednostki organizacyjne mają stały i wyłączny dostęp do wsparcia prawnego. Tymczasem zewnętrzny prawnik współpracuje z wieloma partnerami, więc siłą rzeczy nie może być dostępny dla jednej firmy w nieograniczonym czasie. Dłuższy czas oczekiwania na pomoc prawną może występować wówczas, gdy kancelaria dysponuje zbyt małą liczbą pracowników w stosunku do liczby obsługiwanych firm. Dodatkowo mogą pojawić się problemy z przepływem informacji, np. ze względu na odległość lub niekomunikatywność pracowników kancelarii (np. nieodbieranie telefonów, odpisywanie na maile pod dłuższym czasie).
Plusy i minusy outsourcingu usług prawnych - podsumowanie
Outsourcing usług prawnych polega na powierzeniu kwestii prawnych firmy specjalistom z zewnątrz, czyli najczęściej kancelarii prawnej. To oszczędność czasu i pieniędzy, ponieważ firma nie musi zajmować się rekrutacją własnych prawników ani ponosić wysokich kosztów związanych z ich zatrudnieniem i szkoleniami. Współpraca z kancelarią zapewnia również większe poczucie bezpieczeństwa, ponieważ firma zyskuje stałe wsparcie prawne. Zewnętrzny partner przejmuje część odpowiedzialności w zarządzaniu, dzięki czemu przedsiębiorstwo może bardziej zaangażować się w swoją podstawową działalność. Niemniej outsourcing prawny wiąże się również z zagrożeniami wynikającymi z niekompetencji partnera, dlatego kluczową kwestią jest wybór rzetelnej i sprawdzonej kancelarii prawnej.
Bibliografia / Netografia
- mfiles.pl, Sołtysik M., Wawak S., Współczesne trendy w outsourcingu, 2015
- Matejun M., Rodzaje outsourcingu i kierunki jego wykorzystania, „Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej, seria: Organizacja i Zarządzanie”, nr 42/2006, s. 19-36