Alkomaty elektrochemiczne - zalety i wady
Alkomaty elektrochemiczne mają wiele zalet, dzięki czemu sięgają po nie także osoby prywatne. Dlaczego warto wydać więcej na wysokiej jakości urządzenie?
Zalety alkomatów elektrochemicznych
Niskie ryzyko błędu
Alkomaty elektrochemiczne są na ogół bardziej niezawodne niż urządzenia półprzewodnikowe. Dokładność pomiaru wynosi ok. +/-5 %, oczywiście o ile badanie zostanie wykonane w sposób prawidłowy. Ryzyko zafałszowania wyniku jest stosunkowo niskie, ponieważ czujnik elektrochemiczny nie jest podatny na czynniki zewnętrzne, np. wilgotność, temperaturę czy inne substancje. Poza tym w przeciwieństwie do urządzeń półprzewodnikowych alkomat elektrochemiczny nie wymaga dużej mocy, więc zużycie baterii ma mniejszy wpływ na poprawność pomiaru.
Brak podatności na inne substancje
Czujnik elektrochemiczny nie rozpoznaje innych substancji, dzięki czemu omawiany rodzaj alkomatu doskonale sprawdzi się u osób, które przyjmują leki lub palą papierosy. Z takiego alkomatu mogą korzystać także osoby chorujące na cukrzycę, ponieważ czujnik nie reaguje na aceton. Poza tym użytkownik może mieć pewność, że spożywane jedzenie lub picie nie wpłynie na wynik pomiaru, co przydaje się zwłaszcza wówczas, gdy kierowca siada za kółko tuż po posiłku.
Precyzyjne wyniki
Profesjonalne alkomaty elektrochemiczne zapewniają wysoką rozdzielczość wyniku z dokładnością do 3 miejsc po przecinku. Ta cecha jest szczególnie ważna dla zawodowych kierowców, którzy poruszają się na trasach międzynarodowych. Dlaczego? Otóż w wielu krajach zawodowy kierowca nie może przekroczyć 0,00 promila, więc w tym przypadku warto zainwestować w bardzo precyzyjny alkomat. Poza tym urządzenia elektrochemiczne wykonują pomiary w szerokim zakresie (np. od 0,00 do 6,30 promila) oraz mogą wyświetlać wyniki w różnych jednostkach (np. mg/l).
Przydatne funkcje
W przypadku alkomatów elektrochemicznych zwykle sprawdza się zasada: im więcej płacisz, tym więcej otrzymujesz. Droższe urządzenia często umożliwiają wykonanie pomiaru pasywnego – oznacza to, że można wykonać badanie bezdotykowo (bez ustnika) u osób, które nie chcą lub nie mogą współpracować. Za pomocą tej funkcji można również sprawdzić zawartość alkoholu w płynach, co przydaje się chociażby podczas imprezowania z obcymi osobami. A oto inne udogodnienia, jakie może oferować alkomat elektrochemiczny:
- akumulator wielokrotnego ładowania (zamiast zwykłych baterii);
- wbudowana drukarka;
- podświetlany ekran dotykowy;
- tryb szybkiego pomiaru (do badań przesiewowych);
- port USB;
- latarka;
- obudowa z magnesem.
Możliwość profesjonalnego zastosowania
W odróżnieniu od urządzeń z czujnikiem półprzewodnikowym alkomaty elektrochemiczne mogą być stosowane przez użytkowników profesjonalnych, np. w zakładach pracy, firmach transportowych, firmach zajmujących się przewozem osób i przez uprawnione do tego służby (np. policję). Tacy użytkownicy korzystają z zaawansowanych urządzeń, które umożliwiają przeprowadzenie pomiaru u osób niewspółpracujących oraz wielu badań w krótkim czasie (tryb do badań przesiewowych). Profesjonalne alkomaty elektrochemiczne zapewniają również precyzyjny pomiar w szerokim zakresie oraz mogą wykonać nawet kilkadziesiąt tysięcy pomiarów pomiędzy kalibracjami. Oczywiście w takich przypadkach bardzo ważny jest aktualny certyfikat wzorcowania, aby wykonane pomiary miały wartość dowodową.
Rzadsze kalibrowanie niż w przypadku alkomatów półprzewodnikowych
Czujniki półprzewodnikowe trzeba kalibrować co 6 miesięcy i po wykonaniu 100-300 pomiarów. Tymczasem alkomaty elektrochemiczne można regulować rzadziej, bo co 6 lub 12 miesięcy. W tym czasie użytkownik może wykonać 500, 1000 lub nawet kilkadziesiąt tysięcy pomiarów – dokładną liczbę określa producent urządzenia. To duża wygoda, ale i oszczędność, ponieważ każda kalibracja wiąże się z wydatkiem od kilkudziesięciu do dwustu złotych.
Alkomaty elektrochemiczne mają pewne wady, przy czym większość z nich odnosi się również do innych alkomatów podręcznych. Co trzeba wziąć pod uwagę przed zakupem takiego urządzenia?
Wady alkomatów elektrochemicznych
Wyższa cena (w porównaniu do alkomatów półprzewodnikowych)
Alkomaty elektrochemiczne są z reguły droższe niż półprzewodnikowe, choć ze względu na duży zakres cenowy można znaleźć urządzenie niemal na każdą kieszeń. Najtańsze modele można kupić już za 80-150 złotych, przy czym w tej cenie raczej nie można spodziewać się bardzo stabilnego i dokładnego sensora czy wielu przydatnych funkcji. Budżet kilkuset złotych zapewnia dość duży wybór urządzeń znanych marek, takich jak: AlcoForce, AlkoFind, Promiler czy AlkoHit. Za urządzenie do użytku profesjonalnego trzeba zapłacić 1500-4500 zł, choć można oczywiście znaleźć jeszcze droższe modele.
Ograniczona żywotność sensora
Podstawowym elementem alkomatu jest czujnik (sensor), który wskutek naturalnego zużycia lub czynników zewnętrznych przestaje spełniać swoje zadanie. To normalna cecha urządzeń pomiarowych, przy czym droższe alkomaty mają na ogół dobrej jakości czujnik, zaś tańsze – mniej stabilny i podatny na uszkodzenia. Żywotność czujników w alkomatach elektrochemicznych wynosi około 3 lata. Później sensor może wymagać wymiany, choć okres ten może wydłużyć się lub skrócić w zależności od sposobu użytkowania i przechowywania.
Konieczność okresowej kalibracji/adiustacji
Alkomaty co jakiś czas trzeba poddawać adiustacji, czyli czynności polegającej na sprawdzeniu poprawności działania czujnika (kalibracji) i wyregulowaniu w razie potrzeby. W przypadku alkomatów elektrochemicznych trzeba to robić co 6 lub 12 miesięcy oraz po wykonaniu maksymalnej liczby pomiarów. Żeby wyregulować czujnik, najlepiej przekazać urządzenie specjalistom, którzy przeprowadzą kalibrację w warunkach laboratoryjnych. Dlaczego? Otóż zakup urządzenia niezbędnego do kalibracji (symulatora oddechu) jest nieopłacalny, poza tym laik może przypadkiem uszkodzić urządzenie. Poza tym firma zajmująca się kalibrowaniem alkomatów wystawia certyfikat wzorcowania, bez którego wyniki badań nie mają wartości dowodowej.
Nieco droższa kalibracja (w porównaniu do alkomatów półprzewodnikowych)
Alkomaty elektrochemiczne są bardziej zaawansowane niż półprzewodnikowe, co przekłada się na wyższe koszty kalibracji. Za taką usługę trzeba zapłacić od 55 do 200 złotych w zależności od przeznaczenia (osobisty lub profesjonalny). Natomiast urządzenia półprzewodnikowe można skalibrować za 45 zł.
Wymagają ostrożnego użytkowania
Alkomat to bardzo czułe urządzenie, które wymaga specjalnego traktowania. Nie należy wykorzystywać alkomatu do zabawy czy zawodów w piciu na imprezach, ponieważ można w ten sposób doprowadzić do przedwczesnego rozkalibrowania czujnika. Co więcej, nieostrożne postępowanie może skutkować nawet całkowitym uszkodzeniem czujnika lub całego urządzenia. A oto kilka zasad, których powinien przestrzegać każdy użytkownik:
- alkomat należy przechowywać z dala od substancji zawierających alkohol;
- nie wolno używać alkomatu tuż po spożyciu alkoholu;
- należy przynajmniej raz na dwa tygodnie skorzystać z alkomatu, nawet na trzeźwo (czujnik elektrochemiczny „nie lubi” długich okresów przestoju);
- nie należy używać alkomatu zaraz po posiłku (resztki jedzenia mogą przedostać się do urządzenia);
- nie wolno narażać alkomatu na zbyt niskie lub zbyt wysokie temperatury;
- nie należy zbyt długo używać tych samych baterii (max 2-4 lata);
- nie należy naprawiać alkomatu na własną rękę.
Plusy i minusy alkomatów elektrochemicznych - podsumowanie
Alkomaty z czujnikiem elektrochemicznym zapewniają bardzo dokładne wyniki obarczone niskim ryzykiem błędu. Sensor nie jest wrażliwy na inne substancje, dzięki czemu papierosy, jedzenie i napoje bezalkoholowe nie mają wpływu na uzyskany wynik. W porównaniu do alkomatów półprzewodnikowych urządzenia elektrochemiczne są bardziej stabilne i odporne, co przekłada się na dłuższą żywotność czujnika. Niemniej użytkownik musi pamiętać o regularnej kalibracji/adiustacji, choć w tym przypadku trzeba przeprowadzać ten proces rzadziej niż w alkomatach półprzewodnikowych. Poza tym należy również liczyć się z tym, że profesjonalnej jakości urządzenia będą znacznie droższe niż zwykłe alkomaty osobiste.
Bibliografia / Netografia
- intercars.pl, Jaki alkomat wybrać? Które parametry są najważniejsze? https://intercars.pl/blog/poradnik-kierowcy/jaki-alkomat-wybrac/, Data publikacji: 2022.06.13, Data odczytu: 2023.07.18
- intercars.pl, Kalibracja alkomatu – kiedy i jak skalibrować alkomat?, https://intercars.pl/blog/poradnik-kierowcy/jaki-alkomat-wybrac/, Data publikacji: 2023.06.10, Data odczytu: 2023.08.18
- autokult.pl, Łobodziński M., Jak zepsuć alkomat? To proste, więc uważaj, https://autokult.pl/jak-zepsuc-alkomat-to-proste-wiec-uwazaj,6809506066638977a, Data publikacji: 2022.06.12, Data odczytu: 2023.07.18
- prorankingi.pl, Proszek Ł., Rodzaje alkomatów – Jakie są? Czym się wyróżniają?, https://www.prorankingi.pl/blog/rodzaje-alkomatow/, Data odczytu: 2023.07.18