Alkomaty półprzewodnikowe - zalety i wady
Alkomaty półprzewodnikowe mają swoje plusy, dzięki którym są popularne wśród prywatnych użytkowników. Główne zalety alkomatów półprzewodnikowych to:
Zalety alkomatów półprzewodnikowych
Niska cena
Niewątpliwie największym atutem alkomatów półprzewodnikowych jest niska cena. Najtańsze modele można kupić już za 20-40 zł, przy czym zwykle są to bardzo proste urządzenia bez możliwości kalibracji czujnika. Duży wybór jest wśród alkomatów w cenie około 100 złotych, jednak za urządzenie znanej marki trzeba zapłacić w granicach 300-400 zł.
Niskie koszty kalibracji
W przypadku alkomatów półprzewodnikowych kalibrację można wykonać już za 45 złotych. Tymczasem wyregulowanie czujnika w alkomatach elektrochemicznych może kosztować 65-200 zł w zależności od modelu. Niemniej warto zwrócić uwagę, że alkomaty półprzewodnikowe wymagają częstszej kalibracji, więc oszczędności mogą być tylko pozorne.
Alkomaty półprzewodnikowe mają kilka istotnych minusów. Dlaczego zawodowi kierowcy, służby i zakłady pracy nie korzystają z takich urządzeń? Oto największe wady alkomatów półprzewodnikowych:
Wady alkomatów półprzewodnikowych
Duże ryzyko błędu
W dobrych alkomatach elektrochemicznych ryzyko błędu pomiarowego wynosi nie więcej niż 5%, tymczasem w przypadku urządzeń półprzewodnikowych wskaźnik ten może sięgać nawet 20%. Z uwagi na niestabilność i podatność na czynniki zewnętrzne czujników półprzewodnikowych często przed zakupem w ogóle nie można znaleźć informacji dotyczących dokładności urządzenia.
Podatność na inne czynniki
Błędy pomiarowe w alkomatach półprzewodnikowych mogą wynikać chociażby ze spożytego wcześniej posiłku lub napoju (bezalkoholowego). Tego typu urządzenia są bowiem wrażliwe na inne substancje, na przykład soki owocowe, mentol, kwasek cytrynowy czy herbatę, a także czynniki zewnętrzne (np. wilgotność powietrza). Alkomat półprzewodnikowy może nie sprawdzić się w przypadku osób cierpiących na cukrzycę i palaczy, ponieważ sensor może zareagować również na aceton i nikotynę.
Niska dokładność
Tanie alkomaty półprzewodnikowe mogą nie spełnić oczekiwań osób, którym zależy na uzyskaniu precyzyjnych wyników. Przede wszystkim takie urządzenia mają bardzo ograniczony zakres pomiarowy (0,00-2,00 promili), więc mogą służyć jedynie do podstawowej kontroli trzeźwości. Poza tym niektóre modele podają wynik w słabej rozdzielczości (do dziesiątych części promila), zaś najtańsze w ogóle nie podają wartości liczbowej. W tych ostatnich stosuje się jedynie diody ostrzegawcze w trzech kolorach (zielony, żółty, czerwony), więc wynik jest bardzo orientacyjny.
Mało stabilny , bardzo delikatny czujnik
Czujnik w alkomatach półprzewodnikowych jest bardzo wrażliwy, co przekłada się na większą podatność na awarie. Przechowywanie w nieodpowiednich warunkach czy nieprawidłowe użytkowanie (np. dmuchnięcie w ustnik tuż po spożyciu alkoholu) może doprowadzić do szybkiego rozkalibrowania urządzenia czy nawet całkowitego uszkodzenia. Poza tym w najtańszych urządzeniach często występują problemy z powtarzalnością pomiaru i badania wykonane w krótkich odstępach czasu mogą dawać zupełnie odmienne wyniki.
Duży wpływ baterii na wynik
Alkomat półprzewodnikowy potrzebuje dużej mocy do wykonania badania i przetworzenia wyniku, dlatego stan baterii wpływa na dokładność pomiaru. Zbyt niski poziom naładowania baterii może doprowadzić do zafałszowania badania i uzyskania zaniżonego wyniku, a to prosta droga do popełnienia wykroczenia lub przestępstwa. Dlatego użytkownicy alkomatów półprzewodnikowych powinni przykładać dużą wagę do jakości i stanu baterii, a także wymienić je zgodnie z instrukcją.
Częsta kalibracja
Sensor w alkomatach półprzewodnikowych stosunkowo szybko traci swoją fabryczną czułość. W zależności od modelu kalibrację urządzenia trzeba przeprowadzić po wykonaniu 100-300 pomiarów, lecz nie rzadziej niż co 6 miesięcy (niezależnie od liczby wykonanych badań). Kalibracja polega na porównaniu wskazań z urządzenia ze wzorcem – jeżeli badanie wykaże odchylenia, wówczas należy wyregulować czujnik tak, aby przywrócić mu pierwotną sprawność (fachowa nazwa to adiustacja). Czynności te wymagają odpowiedniej wiedzy i narzędzi (symulatora oddechu, wzorcowych roztworów alkoholu), dlatego najlepiej zlecić je profesjonalnej firmie, co niestety wiąże się z ponoszeniem regularnych kosztów.
Brak możliwości kalibracji w niektórych modelach
Paradoksalnie najtańsze alkomaty półprzewodnikowe często w ogóle nie wymagają kalibracji. Jednak wbrew pozorom nie jest to zaleta – w takich urządzeniach sensor jest tak słaby, że po wykonaniu określonej liczby pomiarów (lub wskutek czynników zewnętrznych) ulega całkowitemu zużyciu. W tej sytuacji czujnik nadaje się tylko do wymiany, co w najtańszych alkomatach jest niestety niemożliwe. Z tego względu zawsze przed zakupem alkomatu warto sprawdzić, czy czujnik można kalibrować i w razie potrzeby wymienić go na nowy.
Brak dodatkowych funkcji
Alkomaty półprzewodnikowe to zwykle proste w obsłudze urządzenia, za pomocą których można na własny użytek dokonać kontroli trzeźwości. W odróżnieniu od profesjonalnych alkomatów elektrochemicznych, użytkownik nie ma możliwości przeprowadzenia pomiaru pasywnego, badań przesiewowych czy wydrukowania badania za pomocą wbudowanej drukarki. Droższe modele mogą jednak oferować kilka przydatnych funkcji, np. licznik wykonanych pomiarów czy powiadomienie o konieczności przeprowadzenia kalibracji.
Plusy i minusy alkomatów półprzewodnikowych - podsumowanie
Alkomaty półprzewodnikowe to poręczne urządzenia, które mogą służyć do orientacyjnego pomiaru trzeźwości w domowych warunkach. Kierowcy chętnie sięgają po nie ze względu na niską cenę i przystępne koszty kalibracji. Niestety trzeba wziąć pod uwagę, że czujnik półprzewodnikowy może przekłamywać wyniki ze względu na niską stabilność, duży margines błędu oraz podatność na inne substancje. Z tego względu pomiary wykonane alkomatem półprzewodnikowym należy traktować poglądowo i w razie wątpliwości lepiej zrezygnować z prowadzenia pojazdu.
Bibliografia / Netografia
- intercars.pl, Jaki alkomat wybrać? Które parametry są najważniejsze? https://intercars.pl/blog/poradnik-kierowcy/jaki-alkomat-wybrac/, Data publikacji: 2022.06.13, Data odczytu: 2023.07.18
- intercars.pl, Kalibracja alkomatu – kiedy i jak skalibrować alkomat?https://intercars.pl/blog/poradnik-kierowcy/jaki-alkomat-wybrac/, Data publikacji: 2023.06.10, Data odczytu: 2023.07.18
- autokult.pl, Jak zepsuć alkomat? To proste, więc uważaj, https://autokult.pl/jak-zepsuc-alkomat-to-proste-wiec-uwazaj,6809506066638977a, Data publikacji: 2022.06.12, Data odczytu: 2023.07.18
- prorankingi.pl, Rodzaje alkomatów – Jakie są? Czym się wyróżniają?, https://www.prorankingi.pl/blog/rodzaje-alkomatow/, Data odczytu: 2023.07.18