Prywatna szkoła - zalety i wady
Uczęszczanie do szkoły prywatnej ma więcej zalet niż wad. Dlaczego coraz więcej rodziców woli, żeby ich dziecko uczyło się w placówce niepublicznej?
Najważniejsze zalety szkół prywatnych:
Zalety uczęszczania do prywatnej szkoły
Klasy z niewielką liczbą uczniów
Klasy w szkołach prywatnych zwykle składają się z mniejszej liczby uczniów niż klasy w placówkach państwowych. Dzięki temu placówka zachowuje kameralny charakter, a uczniowie mogą czuć się bezpieczniej i nawiązywać głębsze relacje z rówieśnikami. Istnieje również mniejsze ryzyko konfliktów i zjawisk patologii, takich jak przemoc, picie alkoholu czy zażywanie narkotyków. Mało liczne klasy przekładają się także na inne zalety placówek prywatnych, o których piszemy poniżej.
Indywidualizacja nauczania
W małej grupie uczniów nauczycielowi łatwiej dotrzeć do dzieci, które wymagają większej uwagi ze względu na wybitne uzdolnienia. Prowadzący zajęcia może również śledzić postępy każdego ucznia z osobna, a także wspierać i motywować tych, którzy najbardziej tego potrzebują. Rodzice zyskują zatem większą pewność, że ich dziecko nie zostanie pozostawione same sobie i w razie konieczności uzyska pomoc w zrozumieniu danego zagadnienia.
Większe zaangażowanie nauczycieli
W szkołach prywatnych dzieci często spotykają się z większym zaangażowaniem ze strony nauczycieli. Jest to zasługa mało licznych klas, ale i nie tylko. Nauczyciele w szkołach prywatnych mają większe możliwości rozwoju i więcej przestrzeni do nieszablonowego podejścia do nauczania, co korzystnie wpływa na ich motywację. Nie muszą również zmagać się z tak rozbudowaną biurokracją jak w przypadku szkół państwowych. Ponadto nauczyciel ma do dyspozycji nowoczesny sprzęt i pomoce naukowe, dzięki którym może przekazywać wiedzę w sposób ciekawszy i tym samym bardziej efektywny.
Nowoczesne podejście
Szkoły prywatne często rezygnują z tradycyjnego sposobu przekazywania wiedzy poprzez na rzecz bardziej efektywnych metod nauczania, takich jak np. pedagogika Montessori, plan daltoński czy pedagogika waldorfska. W placówkach niepublicznych zamiast monotonnych wykładów wdraża się koncepcje, które bazują na praktycznej nauce przez samodzielną pracę i doświadczenia („wędka zamiast ryby”). Dzieci rozwijają umiejętności społeczne, a jednocześnie stają się bardziej asertywne i pewne siebie. W szkołach prywatnych nauczanie jest bardziej wszechstronne, ponieważ dzieci uczą się nie tylko obowiązkowej podstawy programowej, ale i umiejętności potrzebnych w dorosłym życiu.
Liberalne zasady
W prywatnych placówkach często obowiązuje inna kultura pracy niż w szkołach państwowych. Przykład? Szkoły niepubliczne rezygnują z hałaśliwych dzwonków szkolnych, zadawania prac domowych czy ocen cyfrowych. Takie rozwiązania zmniejszają stres, a dodatkowo pozwalają skupić się na rzeczywistym zdobywaniu wiedzy i rozwijaniu umiejętności. Środowisko szkół prywatnych często jest również bardziej liberalne i tolerancyjne, dzięki czemu uczniowie nie czują się dyskryminowani ze względu na wygląd, pochodzenie czy poglądy.
Dobrze wyposażone klasy
Dzieci uczęszczające do szkół prywatnych mają do dyspozycji dobrze wyposażone klasy, w których nie brakuje nowoczesnych zdobyczy techniki (komputery stacjonarne i laptopy, tablety, aparaty, tablice interaktywne, oprogramowanie do nauki). Zastosowanie technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) sprawia, że uczniowie chętniej angażują się w zajęcia i łatwiej przyswajają informacje. Tego typu pomoce naukowe uczą również logicznego myślenia oraz oswajają z wciąż rozwijającymi się technologiami cyfrowymi.
Nacisk na wysoką jakość nauczania
W każdej niepublicznej szkole podstawowej w Polsce uczniowie realizują program nauczania według wytycznych Ministerstwa Edukacji Narodowej. Dzięki temu dzieci otrzymują takie same świadectwa i mogą bez żadnych przeszkód kontynuować naukę w szkołach publicznych. Niemniej oferta edukacyjna szkół prywatnych często wykracza poza podstawę programową. Przykładowo zamiast trzech lekcji języka obcego są cztery lub więcej, w tym część zajęć odbywa się z native speakerem. Ponadto szkoły prywatne muszą trzymać wysoki poziom, ponieważ rodzice zwykle sugerują się rankingami i opiniami o placówkach. Potwierdza to raport z 2019 roku przygotowany przez portal Our Kids, z którego wynika, że uczniowie szkół prywatnych odnoszą lepsze wyniki w egzaminach ósmoklasisty w zakresie matematyki, języka polskiego i języków obcych (szczególnie jęz. angielskiego).
Rozbudowana oferta zajęć dodatkowych
W szkołach prywatnych dzieci mają możliwość korzystania z zajęć fakultatywnych, przy czym dodatkowe zajęcia mogą zawierać się w cenie czesnego. Bardzo często są to zajęcia artystyczne (np. taniec, gra na instrumencie, plastyka) oraz zajęcia sportowe (basen, sztuki walki). W niektórych szkołach dostępne są również zajęcia z robotyki i programowania (lub informatyki), zajęcia teatralne czy zajęcia przyrodnicze. W ten sposób uczeń może rozwijać swoje zainteresowania w znajomym środowisku, a rodzice nie ponoszą dodatkowych kosztów związanych z zapisaniem dziecka na zajęcia dodatkowe. Ponadto w szkołach prywatnych funkcjonują szkolne radiostacje i gazetki, dzięki którym dziecko może włączyć się w życie społeczne placówki.
Łatwiejszy dostęp do specjalistów
Uczęszczanie do szkoły prywatnej może być korzystne również w przypadku uczniów, którzy potrzebują szczególnego wsparcia. Placówki publiczne często zatrudniają bowiem dodatkowych specjalistów (psychologów, terapeutów pedagogicznych, logopedów), dzięki czemu uczniowie mogą uzyskać profesjonalną pomoc w razie problemów wychowawczych czy edukacyjnych. Na wsparcie szkolnych specjalistów mogą liczyć także rodzice dziecka.
Dłuższe godziny otwarcia
Szkoły prywatne często otwierają się wcześniej niż publiczne (np. od 7:00 zamiast od 7:30), dzięki czemu rodzice mogą dowozić dziecko na lekcje w drodze do pracy. W szkołach prywatnych funkcjonują również świetlice, które są czynne dłużej niż świetlice w szkołach publicznych (np. do 18:00 zamiast do 17:00), co ułatwia odebranie dziecka po pracy. Dzięki temu szkoła prywatna zlokalizowana w pobliżu miejsca pracy rodziców może ułatwiać codzienną logistykę bardziej niż szkoła publiczna znajdująca się w okolicy miejsca zamieszkania.
Uczęszczanie do szkoły prywatnej z roku na rok budzi coraz większe zainteresowanie, jednak trzeba wziąć pod uwagę kilka minusów placówek niepublicznych.
Wśród wad uczęszczania szkoły prywatnej można wymienić:
Wady uczęszczania do prywatnej szkoły
Odpłatność
Nauka w szkole prywatnej jest płatna, przy czym głównym wydatkiem jest czesne. W przypadku szkoły podstawowej rodzice ponoszą comiesięczny wydatek przez osiem lat, przy czym kwoty czesnego są bardzo zróżnicowane. W zależności od regionu, miejscowości i prestiżu placówki czesne może wynosić 500-700 zł, a nawet 3300-3700 zł. Średnia wysokość czesnego wynosi ok. 2350 zł, jednak wiele placówek oscyluje bliżej kwoty 1500 zł. Oprócz tego rodzice uiszczają jednorazową opłatę wpisową, która gwarantuje dziecku miejsce w szkole na pełny cykl nauki (czyli w przypadku podstawówki na osiem lat). Poza opłatą wpisową szkoły mogą pobierać dodatkowe opłaty, np. za rozmowę rekrutacyjną czy egzamin wstępny.
Elitarność i związane z tym konsekwencje
Uczęszczanie do szkoły prywatnej kojarzy się z czymś ekskluzywnym, dostępnym tylko dla osób dobrze sytuowanych. Trzeba jednak przyznać, że nie każdy rodzic może sobie pozwolić na posłanie dziecka do niepublicznej placówki. Stąd też uczniowie szkół prywatnych często nie mają kontaktu z dziećmi pochodzącymi z mniej zamożnych rodzin. Niektórzy uważają, że w ten sposób dziecko zamyka się w swojej grupie społecznej i nie poznaje blasków i cieni tzw. zwykłego życia.
Brak rejonizacji
Obowiązująca w publicznym szkolnictwie rejonizacja oznacza, że dziecko zostaje automatycznie przypisane do szkoły w swojej okolicy. Dzięki temu rodzice mają pewność, że ich pociecha ma zagwarantowane miejsce w szkole z urzędu, bez rekrutacji. Co ważne, zazwyczaj szkoła obwodowa (czyli przypisana do dziecka) znajduje się stosunkowo blisko miejsca zamieszkania ucznia. Inaczej jest ze szkołami prywatnymi, w których rejonizacja nie obowiązuje. W tym przypadku dziecko musi wziąć udział w rekrutacji i może się nie dostać ze względu na ograniczoną liczbę miejsc. Ponadto placówka może znajdować się daleko od miejsca zamieszkania, co utrudnia codzienne dowożenie i odbieranie dziecka ze szkoły.
Plusy i minusy uczęszczania do prywatnej szkoły - podsumowanie
Dzieci uczęszczające do szkoły prywatnej mogą korzystać z rozbudowanej oferty edukacyjnej, zarówno w zakresie przedmiotów obowiązkowych (np. języka obcego), jak i w postaci zajęć dodatkowych. Placówki niepubliczne ograniczają liczebność klas, dzięki czemu dzieci uczą się w kameralnych warunkach i zyskują większe wsparcie od nauczyciela. Uczniowie szkół prywatnych często osiągają wysokie wyniki z egzaminów, co jest zasługą m.in. wysokiego poziomu nauczania oraz efektywnych metod pedagogicznych. Niepubliczne placówki zwykle są bardzo dobrze wyposażone, dzięki czemu uczniowie od najmłodszych lat mają kontakt z technologiami cyfrowymi. Niestety z uwagi na odpłatność szkoły prywatne są trudno dostępne dla mniej zamożnych rodzin.
Bibliografia / Netografia
- ourkids.net, Szkoły publiczne vs. szkoły niepubliczne. Wady i zalety szkół publicznych i prywatnych w Polsce, https://www.ourkids.net/pl/szkoly-publiczne-vs-niepubliczne.php#maincontent, Data odczytu: 2024.09.08
- oko.press, Ambroziak A., Polki i Polacy nie ufają publicznej oświacie. Ponad połowa wybrałaby płatną szkołę prywatną, https://oko.press/polki-i-polacy-nie-ufaja-publicznej-oswiacie-sondaz, Data publikacji: 2021.02.17, Data odczytu: 2024.09.08
- subiektywnieofinansach.pl, Samcik J., Pensje nauczycieli w górę? Prywatnych też. Przegląd kosztów prywatnej edukacji w Polsce. Czy posłać dziecko do prywatnej szkoły? I czy liczyć „stopę zwrotu”?, https://subiektywnieofinansach.pl/przeglad-kosztow-prywatnej-edukacji-w-polsce/, Data publikacji: 2024.02.23, Data odczytu: 2024.09.08
- ourkids.net, Raport o szkolnictwie niepublicznym w Polsce, październik 2019, https://www.ourkids.net/pl/pdf/2019-raport.pdf, Data odczytu: 2024.09.08